2024-жылдын жай айларында Күндө эң күчтүү жарылуу болуп, ага эксперттер эң жогорку X баллын коюшту. Бул тууралуу 16-июлда Россия Илимдер академиясынын Күн астрономиясы лабораториясы билдирди.
“От бул циклдеги рекорддук окуядан (14-майда болгон X8.7 оту) болжол менен төрт эсе алсыз, бирок ошентсе да бүткүл жай мезгилиндеги Күндөгү эң чоң окуя болуп калды”, – деп айтылат лабораториянын сайтында.
Белгиленгендей, күндүн активдүүлүгү 12-июлдан тарта байкалаарлык жогорулай баштаган. Ошентип, акыркы төрт күндүн ичинде төртүнчү деңгээлдеги күндүн активдүүлүгүнүн ондон ашык жарылуусу болду.
Байкоолорго караганда, акыркы жарылуунун максималдуу күчү саат 16:30 (18.30 дшб) чамасында катталган.
14-майда Күндүн бетинде эң жогорку класстагы X оту болду.
Учурда магниттик бороондордун жыштыгы жана күчү жакынкы жылдарда өзгөрөт деген эч кандай божомолдор жок. РИА (РАН) белгилегендей, 2023, 2024, 2025-жылдар күн максимумунун доору жана бул болжол менен 11 жылда бир жолу болот, бирок бул цикл аз активдүүлүк менен болот.
Күндөгү жарылуу адамдар үчүн коркунучтуубу?
Дарыгерлердин айтымында, күн бороон-чапкынынын жана күндүн күйүп кетишинин адамдарга тийгизген таасири боюнча эч кандай далил жана ишенимдүү маалымат жок. Бирок жеке реакциялар дагы эле пайда болот.
Адамдардын электромагниттик нурланууну кабыл ала турган атайын органдары жок. Бирок биз жандык болгондуктан жана ар кандай электрохимиялык реакциялар ичибизде болуп жаткандыктан, электромагниттик толкундар дагы эле адамдын денесине таасир этиши мүмкүн.
Адамдын ден соолугуна аба ырайынын кескин өзгөрүшү, атмосфералык басымдын көтөрүлүшү, күндүн жогорку активдүүлүгү жана андан кийинки магниттик бороондор таасир этиши мүмкүн. Бул окуялар учурунда начар же башка симптомдорду сезген адамдар аба ырайына көз каранды болуп эсептелет. Аба ырайына көз карандылык жана магниттик бороон-чапкындардын адамдарга тийгизген таасири илим тарабынан далилденген эмес, бирок адамдар көбүнчө ден соолугунун начардыгын ушуну менен байланыштырышат.
Көбүнчө, күндүн чыгышы чыңалуу баш ооруларынын, шакыйдын, вегетативдик системанын жана вестибулярдык аппараттын бузулушунан улам баш айланууну, кан басымынын кескин өзгөрүүсүнөн улам баш ооруну жана баш айланууну, арка менен муундардагы өнөкөт ооруну күчөтөт. Ал эми күн бороон-чапкындарына эң сезимтал аймактардын бири эмоционалдык жана психикалык таасир этет.
Анын реакциясы, ошондой эле келип чыгышы белгисиз оору, паника чабуулдары, өзүн алып жүрүүсүнүн төмөндөшү же маанайдын туруксуздугу, уйкусуздук же, тескерисинче, ашыкча уйкучулук менен көрүнүшү мүмкүн.
Атмосфералык басымдын өзгөрүшүнө реакция заманбап медицина үчүн эң түшүнүктүү. Мындан тышкары, жогору жана төмөн болот.
Эгерде сиз өзүңүздү күн бороонуна жана атмосфералык басымдын өзгөрүшүнө дуушар болом деп ойлосоңуз, анда өнөкөт оорулардын симптомдорун жеңилдетүү үчүн дары-дармектерди жаныңызда сактаңыз.
Кан басымы жогору адамдар диетаны тууралашы керек: өтө туздуу, ачуу жана майлуу тамактарды азайтуу же толугу менен жок кылуу. Эт жана балык азыктарынан, көк чайдан, кофеден, газдалган суусундуктардан баш тартыңыз – алар кан басымды жогорулатат. Суу балансын сактоо маанилүү.
Ал эми кан басымы төмөн адамдарга контрасттык душтарды кабыл алуу жана кофеин камтыган суусундуктарды ченеми менен ичүү сунушталат – кофе, күчтүү чай.
